Jack Grealish đang trải qua những ngày tháng tươi đẹp tại Everton, với phong độ chói sáng và những đóng góp quan trọng. Liệu đây chỉ là sự bùng nổ nhất thời hay dấu hiệu cho thấy anh đã tìm lại được chính mình dưới sự dẫn dắt của HLV David Moyes?
Gần một năm sau lần cuối khoác áo đội tuyển Anh, Jack Grealish, người vừa bước sang tuổi 30, đang cho thấy sự hồi sinh mạnh mẽ trong màu áo Everton. Với 4 đường kiến tạo thành bàn chỉ sau hơn 2 trận đấu ở Ngoại hạng Anh mùa này, gấp đôi thành tích của anh trong hai mùa giải trước đó cộng lại, người hâm mộ đang kỳ vọng anh sẽ sớm nhận được cuộc gọi triệu tập từ HLV Thomas Tuchel cho đợt tập trung đội tuyển quốc gia vào tháng 10 tới.
HLV David Moyes chia sẻ sau chiến thắng của Everton trước Wolves: "Thành công này không phải do tôi, mà hoàn toàn là nhờ Jack và khát khao trở nên tốt hơn của cậu ấy. Jack mang đến cho chúng tôi sự đột biến, sự sáng tạo và khả năng ghi bàn tiềm ẩn."
Mặc dù thống kê kiến tạo đôi khi không phản ánh đầy đủ khả năng sáng tạo của một cầu thủ, nhưng sự khởi đầu ấn tượng của Grealish đặt ra câu hỏi: Liệu đây chỉ là một sự trùng hợp ngẫu nhiên hay là sự trở lại của một Grealish từng bùng nổ tại Aston Villa?
Câu trả lời có lẽ phức tạp hơn những gì chúng ta thấy. Hãy cùng phân tích sâu hơn về vấn đề này.
Trước hết, hãy nhìn lại khả năng tạo ra cơ hội của Grealish qua các mùa giải gần đây tại Ngoại hạng Anh. Chỉ số kiến tạo kỳ vọng (xA) - giá trị bàn thắng kỳ vọng của một cú sút được kiến tạo - cho thấy khả năng tạo cơ hội cho đồng đội của anh. Theo thống kê, chỉ số xA của Grealish (chấm đỏ) ổn định hơn nhiều so với số đường kiến tạo thực tế (chấm xanh). Điều này cho thấy, trong thời gian khoác áo Man City, một phần sự khác biệt là do yếu tố may mắn, khi xét đến chất lượng của những cơ hội mà anh tạo ra.
Grealish từng chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với BBC năm 2022: "Tôi đã ngồi lại với HLV và các nhà phân tích của Man City, họ cho tôi thấy những số liệu mà một cầu thủ tấn công muốn thấy, không chỉ là bàn thắng và kiến tạo, mà còn là những chỉ số như kiến tạo kỳ vọng. Vì đôi khi bạn đã đặt bóng vào đúng vị trí để đồng đội ghi bàn, nhưng họ lại không tận dụng được."
Quả thực, trong số tất cả các cầu thủ chơi trên 900 phút tại Ngoại hạng Anh mùa giải 2021-22, Grealish xếp thứ năm về chỉ số kiến tạo kỳ vọng từ các tình huống bóng sống trên 90 phút. Tuy nhiên, số đường kiến tạo thực tế của anh chỉ xếp thứ 69.
Còn quá sớm để phân tích dữ liệu của mùa giải 2025-26, nhưng nếu số đường kiến tạo của Grealish tăng vọt trong màu áo Everton, anh hoàn toàn xứng đáng được "bù đắp" về mặt thống kê trong thời gian ngắn.
Một khía cạnh khác được quan tâm là vai trò chiến thuật của Grealish tại câu lạc bộ mới. Liệu anh đã được cởi trói? Liệu anh đã được tự do thể hiện mình?
Câu trả lời không đơn giản như vậy. Vấn đề nằm ở sự khác biệt trong phong cách và triết lý giữa HLV Moyes và Pep Guardiola.
Triết lý của Guardiola là thu hẹp không gian và sử dụng các nguyên tắc vị trí để đẩy đối thủ về phần sân nhà. Ông yêu cầu các cầu thủ phải khai thác những khoảng trống nhỏ, đồng thời duy trì cấu trúc đội hình để phòng ngự phản công.
Trong giai đoạn cuối của Grealish tại Man City, vấn đề là anh không nhận được đủ sự hỗ trợ từ đồng đội để tạo ra những tình huống nguy hiểm. Ví dụ, trong trận đấu với Aston Villa, Josko Gvardiol giữ vị trí phía sau bóng, khiến Grealish bị hai hậu vệ Villa kèm chặt. Khi không có lựa chọn tấn công nào khả thi, Grealish buộc phải chuyền về, và hàng thủ Villa không gặp khó khăn.
Đó là phương pháp kiểm soát của Manchester City. Mục tiêu là kiểm soát bóng như một biện pháp phòng ngự, giữ đối thủ càng xa khung thành càng tốt. Mặc dù đôi khi không phát huy tối đa khả năng của Grealish, nhưng đó là những yêu cầu chiến thuật mà HLV Guardiola đặt ra.
Ngược lại, phương pháp kiểm soát của HLV Moyes thường là không có bóng. Trong trận ra mắt trên sân nhà gặp Brighton, Grealish lùi về hàng tiền vệ trong sơ đồ 4-4-2, nơi không gian được thu hẹp ở trung tâm sân. Nếu Everton giành lại bóng trong tình huống này, sẽ có nhiều khoảng trống hơn để khai thác trong tình huống chuyển đổi trạng thái.
Tại Man City, Grealish thường là người giải tỏa áp lực. Anh giữ bóng, thu hút đối thủ và sau đó chuyền bóng hoặc kiếm về những quả phạt. Còn tại Everton, anh được giao nhiệm vụ tạo ra sự đột biến, thậm chí chấp nhận rủi ro mất bóng, điều không được khuyến khích trong lối chơi của Guardiola.
Vị trí của Grealish trên hành lang cánh trái trong sơ đồ tấn công mới của Everton cũng tương tự. Anh thường xuyên bị kèm chặt khi nhận bóng, giống như ở Man City. Nhưng lần này, rủi ro cao hơn. Sau khi chuyền về cho Kiernan Dewsbury-Hall, anh di chuyển cắt mặt để nhận lại bóng và dứt điểm từ góc hẹp.
Ngoài việc tạo cơ hội và dứt điểm, Grealish còn là "mồi nhử" cho những pha phạm lỗi. Không cầu thủ nào bị phạm lỗi nhiều hơn anh (485 lần) tại Ngoại hạng Anh kể từ mùa giải 2019-20.
Điều này củng cố một trong những điểm mạnh lớn nhất của Everton: khả năng tận dụng các tình huống cố định. Mùa trước, không đội nào có hiệu suất ghi bàn từ các tình huống cố định tốt hơn Everton (5,9 bàn mỗi 100 tình huống).
Như đã chỉ ra, Grealish luôn có khả năng phát triển mạnh mẽ trong một đội bóng chơi phản công, nơi anh có nhiều không gian để hoạt động. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi sự kết hợp giữa cầu thủ và câu lạc bộ đang phát triển mạnh mẽ ngay từ giai đoạn đầu.
Nhiều người kỳ vọng Grealish sẽ tạo ra tác động ngay lập tức sau khi gia nhập Everton theo dạng cho mượn, nhưng có lẽ ngay cả anh cũng không thể mơ về một khởi đầu tốt đẹp hơn thế.
Tham khảo từ bài viết "Why has Jack Grealish started so well at Everton?" trên The Athletic
Powered by Froala Editor
